Duchowość Gwiezdnych Wojen [część 4]

Słowo się rzekło. Spójrzmy teraz na niektóre wątki Star Wars oczami człowieka wierzącego. Jednym z ciekawszych wątków filmu jest „powołanie” Luke’a Skywalkera. Prosty syn farmerów, jak rybacy z Galilei, jest wezwany do opuszczenia swojego małego świata i udania się w nieznane. Jego pierwsza spontaniczna reakcja na to wezwanie jest negatywna – podobnie jak u wielu z nas. Czemu ja? Nie nadaję się do tego! Nieoczekiwany obrót zdarzeń nie pozostawia jednak Luke’owi wiele pola do manewru. Dla Luke’a to zniszczony dom i zamordowana rodzina, a dla nas często poczucie znalezienia się „ślepej uliczce”. Takie wydarzenia wzmacniają motywację do podjęcia nowych wyzwań.

Powołanie

Decyzja pójścia za głosem powołania to tylko początek, choć bardzo istotny. Bez tej decyzji nie ma ciągu dalszego. Przed Luke’iem teraz długi proces formacji, w czasie którego będzie musiał wielokrotnie zmierzyć się z własną słabością, przeszłością, ciemnością i zrewidować utrwalone wizje świata. Musi ćwiczyć swoją wiarę. „Użyj mocy” – mówi mu Yoda. To tak, jakby mówił: „Nie bój się, wierz tylko!” albo: „Wiara może góry przenosić” – a to w filmie widzimy wręcz dosłownie.

Duch Święty

Otwieranie się na moc przywodzi na myśl „życie w Duchu Świętym”: bycie posłusznym Jego natchnieniom, przemienianie rzeczywistości Jego mocą, czynienie cudów w imię Jezusa, a nawet poznawanie przyszłości – odczytywanie znaków czasu dzięki darowi proroctwa. Yoda tłumaczy również Luke’owi, że jako ludzie, jesteśmy bytami świetlistymi, a nie tylko zwykłą materią, co można też odnieść do stworzenia na obraz i podobieństwo Boże. Proces formowania w sobie podobieństwa Bożego, stawania się ikoną Boga wymaga jednak wiele cierpliwości, której Luke’owi, ale także i nam, często brakuje.

Pokusa

W Star Wars możemy też odkryć wątek pokusy Adama i Ewy, a ostatecznie także wszystkich nas, by stać się jak Bóg, tj. użyć wszystkich naszych zdolności i talentów dla własnych egoistycznych celów. Rycerze Jedi, a szczególnie Anakin, muszą zmierzyć się wielokrotnie z pokusą pychy. Ciemna strona mocy, życie na własną rękę, jakbyśmy to przetłumaczyli, czy też osobiste grzechy, są bardzo ponętne i wielu faktycznie przechodzi na ciemną stronę mocy. Ale czy dzięki temu stają się bardziej szczęśliwi? Wierność światłości jest wymagająca, ale tylko ona przynosi prawdziwe szczęście, co pięknie tłumaczy Luke’owi Yoda: ciemna storna mocy jest bardziej ponętna, bo obiecuje więcej, niż może dać, wydaje się przynosić natychmiastowe efekty, ale w dalszej perspektywie niszczy nas i tych, których kochamy.

Dobro i zło

Film dobrze obrazuje istnienie w świecie zła i to zła osobowego, inteligentnego i dobrze zorganizowanego. Bardzo dobrze można na tym przykładzie pokazać istnienie świata złych duchów, demonów, ich strategii kuszenia człowieka, pętania. Klasycznym tego przykładem są rozmowy (kuszenia) kanclerza Palpatine’a z Anakinem. Z drugiej strony poznajemy także rolę dobrych duchów (aniołów stróżów) na przykładzie ducha Obi Wana, który towarzyszy Luke’owi w ważnych momentach jego życia, przestrzegając przed ścieżkami ciemności oraz dodając odwagi w momentach zwątpienia.

Poświęcenie

W Star Wars ważny jest też wątek gotowości oddania życia za przyjaciół. Luke przerywa swój trening u mistrza Yody, aby ratować Leię oraz Hana, także Han, o czym pisaliśmy wcześniej, przychodzi z pomocą Luke’owi oraz powstańcom. Ostatecznie także Darth Vader (Anakin) oddaje życie za syna. Wielokrotnie Jedi narażają swoje życie, aby się wzajemnie ratować z opresji. W humorystyczny sposób obrazuje to dialog Anakina i Obi Wana w epizodzie III, kiedy sprzeczają się o to, ile razy kto kogo uratował. Bardzo wzruszającym obrazem w kontekście gotowości oddania życia za przyjaciół oraz dla wielkiej sprawy wolności jest właściwie cały odcinek Rouge One.

Nawrócenie

W Star Wars znajdujemy także jakże ważny temat ewangeliczny: nawrócenie. Widać to już było w omówionej w ostatnim odcinku historii Hana Solo, ale swój najwyższy wyraz temat nawrócenia znajduje w historii Anakina – Dartha Vadera. Grzech nie jest w stanie zniszczyć obrazu Boga w człowieku – może go tylko zaciemnić, co dosłownie ukazuje życie Anakina/Vadera. Luke słusznie czuje, że jest w jego ojcu, na dnie jego serca, niezmącone ciemnością dobro. Na końcu epizodu VI Anakin potwierdza intuicję swego syna: „Miałeś rację, co do mnie”. Każdy z nas do samego końca może się odwrócić od grzechu i zła i przejść na stronę światłości.

o. Andrzej Jastrzębski OMI