Starożytne astrolabium świadczy o wspólnej nauce ponad religiami
Około 1000-letnie "astrolabium" - astronomiczny przyrząd do obliczeń i pomiarów - jest świadectwem międzyreligijnej nauki: urządzenie zawiera ryciny w alfabecie arabskim i hebrajskim, a także wygrawerowane liczby wskazujące na użycie alfabetu łacińskiego.
„Jest to imponujące świadectwo wymiany naukowej między Arabami, Żydami i chrześcijanami na przestrzeni setek lat” – powiedziała Federica Gigante, historyczka z Uniwersytetu Cambridge w Wielkiej Brytanii.
Urządzenie pomiarowe opisane w jej badaniach – opublikowanych w czasopiśmie naukowym „Nuncius” – jest częścią kolekcji Fondazione Museo Miniscalchi-Erizzo w Weronie we Włoszech. Po tym, jak muzeum opublikowało nowe zdjęcie urządzenia w internecie, brytyjska historyczka odkryła je na nowo.
„Kiedy odwiedziłam muzeum i przyjrzałam się astrolabium z bliska, zauważyłam, że było ono nie tylko pokryte pięknie wygrawerowanymi arabskimi inskrypcjami, ale mogłam również rozpoznać słabo widoczne hebrajskie napisy” – powiedziała Gigante.
W oparciu o to udało jej się prześledzić jego pochodzenie i zastosowanie w Hiszpanii, Afryce Północnej i we Włoszech. „Astrolabium z Werony przeszło wiele zmian, uzupełnień i adaptacji, gdy zmieniło właściciela” – powiedziała historyczka. „Co najmniej trzech różnych użytkowników czuło się zmuszonych do dokonania tłumaczeń i poprawek tego obiektu, dwóch w języku hebrajskim i arabskim oraz jednego w języku zachodnim” – dodała.
Badacze odkryli tajemniczy świat zastygły pod lodami Antarktydy od milionów lat
Ponieważ widoczne pozycje gwiazd zmieniają się nieznacznie na przestrzeni wieków, historyk była w stanie datować produkcję urządzenia na XI wiek. Co więcej, jest ono bardzo podobne do astrolabium wykonanego przez matematyka Ibrahima Ibn Saida al-Sahli w XI wieku w Toledo w Al-Andalus, regionie Hiszpanii rządzonym wówczas przez muzułmanów.
Toledo i Kordoba, również znajdujące się w Al-Andalus, mają wygrawerowane szerokości geograficzne odpowiednio z przodu i z tyłu. Gigante podejrzewa, że astrolabium mogło zostać wykonane w Toledo w czasach, gdy miasto było kwitnącym centrum współistnienia i wymiany kulturowej między muzułmanami, żydami i chrześcijanami.
Źródło: KAI
