Wszystkie hymny Polski, czyli nie tylko Mazurek Dąbrowskiego

Grałem niedawno w Kielczy. Na uroczystym pokoncertowym spotkaniu ksiądz Jan wspomniał, że właśnie z TEJ Kielczy pochodzi Wincenty z Kielczy, autor jednego z hymnów Polski, czyli Gaude Mater Polonia. Jak to? Polska ma jeszcze jakieś inne hymny poza Mazurkiem Dąbrowskiego? – pytam szczerze zaskoczony. No i zaczęło się.

Co to jest hymn?

Z greckiego hymn to pieśń pochwalna. Uroczysta, podniosła o apostroficznym charakterze wypowiedzi. Apostroficznym? Składniowa figura retoryczna, charakteryzująca się bezpośrednim zwrotem do osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu. Komponowana na cześć bóstwa, szczególnej osoby, wydarzenia, ojczyzny lub idei. Albo festiwalu 😀 Hymny były śpiewane już w starożytności. Do kanonów kulturowych weszły na stałe wraz z rozwojem chrześcijaństwa oraz dzięki niemu.

Hymny Festiwalu Życia – poznaj je wszystkie!

Pierwszy hymn państwowy?

Jeśli wierzyć kronikarzom, to Austria jest państwem, które jako jedno z pierwszych miało swój oficjalny hymn. Słowa popełnił Lorenz Leopold Haschki. Wersja pierwotna zaczynała się od:

Boże, zachowaj cesarza Franciszka.

Franciszek zmarł, więc słowa zmieniono na:

Boże zachowaj naszego cesarza.

Potem było:

Błogosławieństwo wysokiemu synowi Austrii.

A jeszcze później:

Boże wspieraj, Boże chroń.

I tak już zostało. A kto jest odpowiedzialny za muzykę? Nie byle kto, a Joseph Haydn. Prawykonanie miało miejsce w 1797 roku. Zaskoczeniem jest to, że Austriak śpiewa własny hymn po … Polsku 😀

Najdziwniejsze hymny świata

Który hymn jest najkrótszy, który najdłuższy, a który bez słów? Oto najdziwniejsze hymny świata!

Hymn Holandii. Czyli kogo?

Holender śpiewa, że jest Niemcem, który wiernie służy Hiszpanii. Na prawdę. Tak zaczyna się hymn Holandii i jest to uzasadnione historycznie.

Hymn Indii. Czyli bez pompy, a ładnie

Większość hymnów ma podobny klimat, bo jest zorientowana na przesadnie uwypuklone symbole narodowe. Ale nie zawsze musi tak być. Hymn Indii na przykład jest delikatny, ludowy i niehymnowy, a ładny.

Japonia. Najkrótszy

Najkrótszy hymn świata należy do Japonii. Hymn ma pięć wersów i w zależności od wykonania trwa około minuty. Podoba mi się.

Grecja. Najdłuższy

Księga Rekordów Guinessa zatwierdziła hymn grecki jako najdłuższy hymn świata. Ma 158 zwrotek.

Hiszpania. Bez słów

Może hymn jedynie instrumentalny jest rozwiązaniem na zmieniający się kontekst historyczny? Hiszpanie na przykład mają hymn bez słów.
Oczywiście prób dopisania tekstu do tej melodii było sporo. Jednak żadna z nich nie została uznana za tę jedyną, oficjalną. Zwróćcie uwagę, że żadnemu piłkarzowi podczas wykonywania hymnu nawet warga nie drgnęła.

Wszystkie hymny Polski

Dla tych, którym się wydawało, że jedynym utworem o statusie hymnu w Polsce jest Mazurek Dąbrowskiego, mam informację – tak nie jest. Jeszcze Polska nie zginęła jest oficjalnym hymnem Polski od 1927 roku. A co było wcześniej?

Bogurodzica

Najstarszy polski zabytek literacki to właśnie Bogurodzica. Nie mamy żadnej pewności, kto ją napisał, ale wiemy, że pełniła funkcję hymnu narodowego, nawet jeśli ta funkcja nie została oficjalnie sformalizowana. Jan Długosz wspomina w swoich kronikach, że Bogurodzica została uroczyście odśpiewana przez Polskich rycerzy przed Bitwą pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku:

Kiedy zaczęła rozbrzmiewać pobudka, całe wojsko królewskie zaśpiewało donośnym głosem ojczystą pieśń Bogurodzica, a potem potrząsając kopiami rzuciło się do walki.

Gaude Mater Polonia

Czyli Raduj się Matko Polsko. Średniowieczna pieśń ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa, do której słowa napisał wspominany na początku Wincenty z Kielczy. Kiedyś śpiewali ją rycerze po odniesionym zwycięstwie. Potem pieśń towarzyszyła doniosłym uroczystościom narodowym. Dzisiaj śpiewa się ją podczas inauguracji roku akademickiego.

Mazurek Dąbrowskiego

Nie muszę tłumaczyć. Mazurek Dąbrowskiego, czyli Polska pieśń patriotyczna z 1797 roku. Od 1927 roku oficjalny Hymn Państwowy Rzeczypospolitej Polskiej. Słowa – Józef Wybicki. Muzyka – autor nieznany. Sześć zwrotek.

Rota

Rota – pieśń patriotyczna stworzona w 1908 roku na Śląsku Cieszyńskim. Słowa napisała Maria Konopnicka. To był jej wyraz oburzenia wobec prześladowań w zaborze pruskim. Muzykę popełnił Feliks Nowowiejski. I chociaż nigdy nie była oficjalnym hymnem Polski, nieoficjalnie pełni taką właśnie funkcję i często jest śpiewana przez Polaków tak, jakby hymnem była. Gdy czytam tekst Roty mam dreszcze. Ta pieśń wydaje się aktualna…